Manganez Nedir? Manganez Faydaları Nelerdir?
İnsan vücudunda düşük miktarlarda depolanan ve besinler yoluyla alınabilen manganez, yaşam kalitesini doğrudan artıran faydalarıyla bilinir. Enzimlerin üretiminde rol alan aynı zamanda antioksidan içeren manganez, pek çok açıdan vücudu destekler.
Manganez Nedir?
Manganez, insan vücudu için hayati öneme sahip bir iz mineraldir. Yani vücutta çok az miktarda bulunması yeterlidir. “Manganez nedir?” sorusuna karbonhidratları, proteinleri, amino asitleri, glukozu ve kolesterolü parçalamada görevli birçok enzimlerin normal işleyişine yardım eden bir koenzimdir şeklinde de yanıt vermek mümkündür. Manganez, vücut tarafından üretilmediği için genellikle besinlerle, eksiklik durumunda ise takviye yoluyla alınır. İnce bağırsakta emilen manganezin çoğu kemiklerde depolanırken karaciğer, beyin, böbrekler ve pankreasta da az miktarda manganez bulunur. 1 2
Manganez Faydaları Nelerdir?
Manganez nedir sorusuna cevap aldıktan sonra bu (trace mineral) eser minerali daha yakından tanımak için manganez özellikleri ve faydalarına odaklanmak gerekir. Başlıca manganez faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Kemik Sağlığını Destekler
Manganez; bakır, D vitamini, çinko faydaları ve kalsiyum faydaları ile bir araya geldiğinde kemik sağlığını destekleyebilir. İleri yaşta, özellikle de menopoz dönemindeki kadınlarda osteoporoz nedeniyle yaşanabilecek sorunları önlemede manganez önemli role sahiptir. 3 4
Vücudu Serbest Radikallere Karşı Korur
Manganez faydaları arasında antioksidan özellikleri öne çıkar. Manganez, süperoksit dismutaz (SOD) adlı bir antioksidan enzimin oluşumuna yardım eder. Antioksidanlar, vücuttaki sağlıklı hücrelere zarar veren serbest radikallerin olumsuz etkilerine karşı koruma sağlar. Bu sayede manganez, hastalık riskini ve iltihaplanmayı azaltmaya destek olur. 2 3 4
Kan Şekerinin Düzenlenmesinde Rol Oynar
Kan şekerinin düzenlenmesi, dikkat çekici manganez faydaları arasındadır. Çalışmalar, diyabet hastalarının düşük manganez düzeylerine sahip olduğunu göstermiştir. Pankreasta yoğun olarak bulunan manganez, insülin üretiminde yol alarak kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur. 3 4
Epileptik Nöbetlerin Sıklığını Azaltabilir
Manganez, damarları genişletmeye yardımcı olur, bu da kanın beyin gibi dokulara verimli bir şekilde taşınmasına katkı sağlar. Yeterli manganez seviyeleri, epilepsi nöbetlerinin sıklığını ve inme gibi sağlık sorunlarının riskini azaltmaya katkı sağlayabilir. 3
Besin Metabolizmasının İşleyişini Destekler
Manganez, metabolizmadaki birçok enzimi etkinleştirmeye yardımcı olur ve çeşitli kimyasal süreçlerde rol oynar. Protein, amino asit, kolesterol ve karbonhidrat metabolizmasına destek olur. Ayrıca kolin, tiamin, C ve E vitaminleri gibi birçok vitamininin vücut tarafından kullanılması için manganez gerekir. 3
Beyin Fonksiyonlarını İyileştirebilir
Manganez faydaları içinde beyin fonksiyonlarını desteklemesi de sayılabilir. Nörotransmitterlere bağlanarak elektrik sinyallerinin vücut boyunca daha hızlı veya daha verimli iletilmesini uyaran manganez, sinirsel bozuklukların tedavisine yardımcı olmak için kullanılır. ,3 4
Tiroid Fonksiyonlarına Yardımcı Olur
Vücut için önemli enzimlerin üretimine ve düzgün çalışmasına katkıda bulunmak en önemli manganez faydaları arasında yer alır. Tiroksin de bu enzimlerden biridir. Tiroid bezinin normal işleyişi için önemli bir enzim olan tiroksin, hipotiroidle ilgili iştah artışı, metabolizmanın yavaşlaması ve kilo alma gibi riskleri azaltabilir. 3 4
Manganezin faydaları bunlarla sınırlı değildir. Öne çıkan diğer faydaları şunlardır:
- Kalsiyumla birlikte Premenstrual Sendrom (PMS) semptomlarının hafiflemesine yardımcı olabilir.
- Kolajen üretimine destek olarak yara iyileşmesini hızlandırabilir.
- Antioksidan özelliğiyle vücuttaki iltihaplanmanın azalmasına destek olabilir.
- Vücudun glukoz metabolizmasını destekleyerek enerji düzeyinin artmasına yardım edebilir.
Manganez Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Manganez eser mineral olduğu için yani vücutta çok az miktarlarda bulunması yeterlidir. Manganez eksikliği durumunda doktor, manganez takviyesi reçete edebilir. Emilim sorunu varsa manganezin damar yoluyla alınması gerekebilir. Potansiyel manganez eksikliği belirtileri şunlardır:
- Azalmış glukoz toleransı
- Karbonhidrat ve yağ metabolizmasında değişiklikler
- İskelet ve kemik anomalileri
- Doğurganlık sorunları
Günlük Manganez İhtiyacı Kaç Mg'dır?
Besinlerle ve takviye ile alınan manganez, günlük 10 miligramı aşmamalıdır. Çünkü aşırı manganez tüketimi, sinir sistemi üzerinde yan etkilere neden olabilir.
Manganez Hangi Besinlerde Bulunur?
Bebekler, anne sütünden ve süt veya soya bazlı formülden manganez alabilir. Yetişkinlerin günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik manganez içeren besinler arasında öne çıkanlar şunlardır:
- Ananas ve ananas suyu
- Ceviz, badem, fındık, yer fıstığı
- Ispanak, pazı, kara lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Kuru fasulye, siyah fasulye gibi fasulye çeşitleri
- Siyah ve yeşil çaylar
- Tatlı patates
- Yulaf ezmesi
- Tam tahıllı ekmekler
- Kahverengi pirinç
- Knoa
- Chia tohumu, susam, keten tohumu
- Ay çekirdeği, kabak çekirdeği
- Yaban mersini, çilek
- Midye, istiridye gibi deniz mahsulleri
- Tarçın, karabiber, zerdeçal gibi baharatlar
Bu metin; tüketicileri, konu özelinde tarafsız ve kanıtları ile bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.